78 Độ Minh Triết – Lá Bài The Chariot
Seventy Eight Degrees of Wisdom
Rachel Pollack
(Dịch: Pansy88)
CHƯƠNG IV: CHUỖI VẬT CHẤT
LÁ BÀI THE CHARIOT
Lá Bài The Chariot
Những phiên bản cũ của lá này vẽ Chariot được kéo bởi hai con ngựa chứ không phải hai con nhân sư từ một số những nguồn lịch sử và thần thoại. Căn bản nó ra đời từ đám rước những người anh hùng chinh chiến tổ chức ở Rome và những nơi khác, khi cỗ xe ngựa chở anh ta qua những con phố chật đầy dân chúng đang hò reo chào đón. Phong tục này rõ ràng là câu trả lời cho nhu cầu tâm lý sâu xa của đám đông tham gia. Chúng ta vẫn tổ chức hoạt động này ngày nay, như hai ngàn năm trước, trong những cuộc diễu hành cho tổng thống, tướng tá và phi hành gia với xe hòm mui trần thay cho xe ngựa.
Lá The Chariot mang nhiều ý nghĩa hơn là một chiến thắng vĩ đại. Để lái được xe hai ngựa với tốc độ cao đòi hỏi một sự kiểm soát hoàn toàn đối với hai con thú; hoạt động được dùng như một phương tiện hoàn hảo cho ý chí mạnh mẽ. Plato, trong cuốn Phaedrus, cho rằng tinh thần là một cỗ xe được kéo bởi hai con ngựa đen và trắng, một hình ảnh chính xác của Tarot.
Một thần thoại Ấn Độ giáo kể chuyện thần Shiva phá hủy một thành phố ba phần của lũ quỷ. Để làm vậy ngài đòi hỏi tất cả mọi sinh vật đều tuân phục ý chí của ngài. Những vị thần đã chế tạo một cỗ xe cho Shiva, không chỉ dùng bản thân họ mà cả thiên giới và địa giới làm vật liệu. Mặt trời và mặt trăng trở thành bánh xe và những ngọn gió trở thành ngựa. (Biểu tượng ở trước cỗ xeTarot, trông giống một cái đai ốc và bu-lông, hoặc một bánh xe và trục xe, được gọi là lingam và yoni, tượng trưng cho Shiva, nguyên tố nam tính, và Parvati, nguyên tố nữ tính, thống nhất thành một thể). Thông qua các hình ảnh thần thoại chúng ta học được rằng chiến thắng tinh thần trước những xấu xa sẽ đến khi ta có thể tập trung được toàn bộ tự nhiên, cũng như sức mạnh vô thức biểu hiện trong chính Shiva, qua ý chí chủ động.
Hai câu chuyện này thể hiện hai khía cạnh khác nhau trong quan niệm về ý chí. Câu chuyện về Shiva nói về chiến thắng thực sự, ở đó tinh thần đã tìm được một điểm tụ để giải phóng tất cả sức mạnh của nó. Nhưng cuốn Phaedrus cho chúng ta một hình ảnh về cái tôi chiến thắng, thứ kiểm soát chứ không giải quyết những xung đột cơ bản của cuộc sống. Những nhà diễn giải Tarot nào xem những lá bài là tập hợp những hình ảnh riêng biệt, mỗi lá góp vài bài học quan trọng cho sự thấu hiểu tinh thần của chúng ta, có xu hướng xem lá The Chariot với nghĩa rộng hơn của nó. Họ chỉ ra rằng tên gọi Qabalah dành cho số 7, với tất cả những ý nghĩa huyền bí của nó, là “Chiến thắng” (Victory).
Ở nhiều nơi, đặc biệt là Ấn Độ, ngựa được gán với với cái chết và đám tang. Khi chế độ phụ hệ bãi bỏ nghi thức hiến tế nhà vua, họ giết một con ngựa thay vào. Hiến tế ngựa trở thành sự hiến tế linh thiêng nhất, được gán cho sự bất tử. Ngay cả ngày nay, ngựa vẫn dùng để kéo quan tài của những lãnh đạo vĩ đại. (Người ta thấy có một điểm tiếp nối kỳ lạ giữa hai khía cạnh của lá The Chariot trong cái chết của John Kennedy. Ông bị giết trên chiếc limousine trong một cuộc diễu hành, và sau đó thì một con ngựa – đã chống lại lệnh người huấn luyện – đã kéo chiếc quan tài của ông trong tang lễ). Những kết nối này cho thấy quan niệm về sự chiến thắng của linh hồn vượt lên trên cái chết.
Khi ta nhìn vào những lá bài theo chuỗi, ta thấy rằng 7 chỉ là chiến thắng ở dòng đầu tiên của bộ Ẩn Chính. Nó là phần thưởng cho quá trình trưởng thành của dòng đó, nhưng chỉ bằng những tất yếu thì nó không thể nhắm đến những lĩnh vực vĩ đại của vô thức và siêu thức. Thấy được con đường này, lá The Chariot chỉ cho chúng ta thấy cái tôi đã phát triển; những bài học của các lá bài đầu tiên đã được tiếp thu, giai đoạn thời trẻ của những tìm kiếm và kiến tạo bản thân đã qua, và giờ đây chúng ta thấy một người lớn trưởng thành, thành công trong cuộc sống, được người khác ngưỡng mộ, tự tin và hài lòng với chính mình, có thể điều khiển tình cảm, và trên hết, có thể định hướng ý chí.
Giống như The Magician, Người Đánh Xe cũng cầm một cây gậy phép. Không như The Magician, anh ta không nâng nó lên trên đầu chỉ tới thiên đường. Sức mạnh của anh tuân phục ý chí của anh. Hai tay anh không cầm sợi dây cương nào. Riêng tính cách mạnh mẽ của anh đã kiểm soát những sức mạnh đối lập trong cuộc sống.
Lingam và yoni biểu thị cho tính dục trưởng thành nằm dưới sự kiểm soát của anh. Do đó anh không phải là nạn nhân của những cảm xúc của mình và bản năng tình dục của anh góp phần vào một cuộc sống đầy thỏa mãn. Hình vuông phát sáng trên ngực anh, một biểu tượng của tự nhiên sôi động, nối anh với thế giới khoái lạc của The Empress, nhưng ngôi sao tám cánh trên vương miện anh cho thấy năng lượng tinh thần của anh định hướng cho những đam mê (những nhà biểu tượng học xem ngôi sao tám cánh là lưng chừng giữa hình vuông của thế giới vật chất và vòng tròn của tinh thần. Hình khối cỗ xe lớn hơn thị trấn phía sau biểu thị rằng ý chí của anh còn mạnh mẽ hơn cả những nguyên tắc của xã hội. Tuy nhiên, việc chiếc xe của anh đang không chuyển động cho thấy rằng anh ta không phải là một kẻ nổi loạn. Những chiếc bánh xe nằm trên nước, thể hiện rằng anh rút năng lượng từ vô thức, dù bản thân cỗ xe lại nằm trên đất, tách anh ta khỏi sự tiếp xúc trực tiếp với sức mạnh vĩ đại.
Chúng ta đã đề cập đến biểu tượng tính dục lingam và yoni. Trong lúc thần thoại Ấn giáo kết nối ngựa với cái chết, mộng tượng của Freud kết nối chúng với năng lượng tính dục của dục tình. Bằng cách điều khiển những con ngựa (hoặc nhân sư) Người Đánh Xe điều khiển những ham muốn bản năng của mình.
Nhiều dấu hiệu phép thuật tô điểm cho cơ thể anh ta. Váy anh mang những biểu tượng của phép thuật nghi lễ, thắt lưng thể hiện các dấu hiệu và các hành tinh. Hai khuôn mặt hình mặt trăng trên vai anh được đặt tên là “Urin và Thummim”, hai cầu vai được cho là của những Tư Tế ở Jerusalem và do đó gợi hình ảnh The Hierophant. Cùng lúc mảnh trăng cũng quy đến The High Priestess. Cũng chú ý rằng tấm vải phía sau cỗ xe gợi đến tấm màn của The High Priestess; anh đã đặt bí ẩn của tiềm thức phía sau mình.
Do đó, ta thấy trong biểu tượng của lá The Chariot tất cả những lá bài trước đó của dòng đầu tiên. Gậy phép và những biểu tượng biểu thị The Magician, nước, nhân sư và tấm màn biểu thị The High Priestess, hình vuông và đất xanh biểu trưng cho The Empress, thành phố biểu tượng cho The Emperor, cầu vai biểu trưng cho The Hierophant, và lingamvà yoni biểu trưng cho The Lovers. Tất cả những thế lực đó góp phần cho nhân cách bên ngoài.
Tuy nhiên – hãy quan sát lá The Chariot với những tính chất giống như đá của nó. Hãy quan sát bản thân người đánh xe hòa nhập vào cỗ xe đá của anh ta. Tinh thần dâng hiến mọi thứ cho nhận thức sẽ phát sinh nguy cơ trở nên cứng nhắc, cắt đứt đi những thế lực nó đã học cách kiểm soát. Cũng hãy quan sát rằng hai con nhân sư đen và trắng không hòa thuận với nhau. Chúng nhìn theo hai hướng đối lập. Ý chí của người đánh xe giữ chúng trong thế cân bằng căng thẳng. Nếu ý chí này sụp đổ, The Chariot và người lái nó sẽ bị xé ra.
Paul Douglas đã so sánh The Chariot với quan niệm của Jung về “diện mạo cá nhân”. Khi ta lớn lên ta tạo ra một loại mặt nạ để đối phó với thế giới bên ngoài. Nếu ta đối phó thành công với vô vàn những thử thách của cuộc sống, thì những khía cạnh khác nhau biểu trưng bởi những lá bài khác sẽ trở nên hòa hợp với cái mặt nạ-cái tôi này. Nhưng ta cũng có thể dễ dàng nhập nhằng phần thành công này với bản ngã thực sự, thậm chí đến mức nếu ta cố loại bỏ chiếc mặt nạ này ta sẽ sợ hãi sự mất đi nó như một kiểu tử vong. Đây là lý do tại sao dòng thứ hai của bộ Ẩn chính, dòng làm việc chủ yếu với sự giải phóng bản thân khỏi những chiếc mặt nạ bên ngoài của nó, đặt lá The Death ngay cạnh lá cuối cùng.
Cho đến nay chúng ta đã xem The Chariot như một tượng trưng cho sự trưởng thành cá nhân. Nhưng quan niệm về ý chí con người còn mở rộng ra bên ngoài cá nhân. Với những hình ảnh tinh thần chinh phục và tận dụng những thế lực của cuộc sống, lá The Chariot là một biểu tượng hoàn hảo cho nền văn minh, thứ tạo nên trật tự từ hỗn mang của tự nhiên bằng cách sử dụng thế giới tự nhiên như một thứ nguyên liệu thô cho nền nông nghiệp và những thành thị của nó. Một trong những ý nghĩa theo Qabalah trọng yếu dành cho lá bài này đã mở rộng quan niệm ấy. Bằng sự kết nối của nó với ký tự Hebrew “Ian”, lá The Chariot mang phẩm chất của “nói” (speech). Khả năng nói luôn có ý nghĩa với loài người để thể hiện lý trí và sự thống trị của nó đối với tự nhiên. Cho đến khi ta biết chỉ riêng loài người có ngôn từ (dù tinh tinh cho thấy chúng có khả năng học ngôn ngữ dấu hiệu của loài người, và cá voi cùng cá heo có thể có những ngôn ngữ đã phát triển của riêng giống loài chúng), ta có thể nói rằng khả năng nói tách chúng ta khỏi động vật. Adam chiếm được quyền kiểm soát đối với các quái thú ở vườn địa đàng bằng cách nói lên tên chúng. Quan trọng nhất, loài người dùng ngôn ngữ để truyền thông tin cho phép nền văn minh tiếp tục.
Tuy nhiên, cũng như cái tôi có giới hạn, khả năng nói cũng vậy. Trước nhất, khả năng nói giới hạn trải nghiệm thực tế của chúng ta. Bằng cách lập một miêu tả về thế giới, bằng cách dán nhãn mọi thứ, chúng ta dựng nên một rào chắn giữa chúng ta và trải nghiệm. Khi chúng ta nhìn một cái cây, chúng ta không thể cảm thấy tác động của các cơ quan sống; đúng hơn, ta chỉ nghĩ “cây” và đi tiếp. Cái nhãn đã thay thế bản thân vật thể. Cũng bởi phụ thuộc quá nhiều lên tính chất lý tính này của ngôn ngữ chúng ta đã phớt lờ những trải nghiệm không thể diễn tả bằng lời. Chúng ta đã thấy The High Priestess biểu thị sự minh triết thuộc về trực giác bên ngoài ngôn ngữ như thế nào. Những trải nghiệm cụ thể, đặc biệt là sự thống nhất kỳ diệu với tinh thần, không thể mô tả được. Ngôn ngữ chỉ có thể gợi ý về chúng với những ẩn dụ và những câu chuyện kể. Những người dựa hoàn toàn vào ngôn từ thậm chí đã đi quá xa khi khăng khăng rằng những trải nghiệm không nói nên lời, hoặc những trải nghiệm không thể cân đo đong đếm bằng những kiểm tra tâm lý, thì không tồn tại. Đây đơn giản là vì chúng không thể được miêu tả một cách khoa học. Những võ đoán như vậy nhận biểu tượng hoàn hảo của nó trong sự gắn liền của người đánh xe với cỗ xe đá của anh ta.
Cho đến nay chúng ta đã xem xét mọi biểu tượng trong bức tranh ngoại trừ, có lẽ là, biểu tượng rõ ràng nhất: hai con nhân sư. Waite mượn cách tân này từ Eliphas Lévi, người tiên phong vĩ đại của Tarot theo Qabalah (Qabalistic Tarot). Giống nhưng hai cây cột của The High Priestess, hoặc hai con ngựa đen và trắng mà chúng thay thế, các nhân sư biểu thị tính nhị nguyên và những mặt đối lập của cuộc sống. Một lần nữa, ta thấy mô-típ ba bên. Ở đây thế lực trung hòa là sức mạnh ý chí.
Việc dùng nhân sư thay vì ngựa cho thấy một vài ý nghĩa sâu xa hơn. Nhân sư trong huyền thoại Hy Lạp là một người ra câu đố, đại diện điều bí ẩn của cuộc sống đối với con người ở Thebes. Thần thoại kể với ta rằng con nhân sư bắt những thanh niên trong thành phố và hỏi họ câu hỏi sau: “Sinh vật nào buổi sáng đi bốn chân, buổi trưa đi hai chân và buổi tối đi ba chân?” Những ai không thể trả lời sẽ bị xé xác. Lúc bấy giờ, câu trả lời là “con người” kẻ bò khi còn còn thơ bé, đi thẳng khi là người lớn và dùng một cây gậy chống khi tuổi già. Ngụ ý rất rõ ràng. Nếu anh không hiểu tính người cơ bản của anh, với những điểm mạnh và điểm yếu của nó thì cuộc sống sẽ phá hủy anh. Lá The Chariot biểu trưng cho sự trưởng thành, chấp nhận những giới hạn của cuộc sống, cộng thêm khả năng nói, đó là sự thấu hiểu lý tính, thứ được dùng để định nghĩa sự tồn tại và do đó để kiểm soát nó.
Nhưng một ý nghĩa sâu xa hơn ẩn náu ở đây. Người đã trả lời câu đố của nhân sư là Oedius, người đã đến Thebes sau khi giết cha mình. Sự nhấn mạnh của Freud lên sự loạn luân làm tập trung chệch khỏi thông điệp sâu xa trong câu chuyện về Oedipus. Oedius là hình ảnh hoàn hảo của một người thành công. Anh ta không chỉ cứu Thebes khỏi một mối họa và trở thành vua của thành phố mà còn làm được vậy là nhờ thấu hiểu của anh về cuộc sống. Anh biết con người là gì. Tuy nhiên anh không tự biết chính mình. Thực thể bên trong của chính anh ta vẫn đóng cho đến khi những vị thần buộc anh ta đối mặt với nó. Và các thầnt hực sự đã ép buộc anh. Nếu ban đầu lời sấm không được nói với cha anh và rồi với anh thì Oedius có lẽ sẽ không bao giờ có những việc anh đã làm. Do đó, dù anh có hiểu ý nghĩa bên ngoài về cuộc đời một người nhưng anh không hiểu anh thực sự là ai lẫn mối liên hệ của anh với những vị thần đã kiểm soát đời anh. Và hai vấn đề này chính xác là những mối quan tâm của dòng thứ hai và dòng thứ ba của bộ Ẩn Chính. Ở dòng thứ hai chúng ta vượt ra ngoài cái tôi để tìm thấy bản chất thật. Ở dòng thứ ba chúng ta công khai giải quyết những thế lực nguyên bản của sự tồn tại và cuối cùng chạm đến sự hòa nhập hoàn toàn của những mặt lưỡng lập mà người đánh xe có thể thống trị nhưng không bao giờ có thể hòa hợp.
Ý nghĩa tiên tri của lá The Chariot bắt nguồn từ ý chí mạnh mẽ của nó. Trong giải bài lá bài này biểu thị một người kiểm soát thành công một vài tình huống qua sức mạnh tính cách của người ấy. Lá bài ngụ ý rằng một tình huống chứa đựng những mặt đối lập và rằng những mặt này không được mang đến với nhau mà chỉ đơn giản là được giữ dưới tầm kiểm soát. Khi ở chiều thuận lá The Chariot cơ bản mang nghĩa thành công; tính cá nhân đảm nhiệm thế giới quanh nó. Nếu nó xuất hiện ở kết quả của quẻ bài giải quyết những vấn đề thì nó cho thấy chiến thắng.
Xoay ngược lại, những đối lập vốn có của lá bài nhận được một sức mạnh to lớn hơn. The Chariot ngược ngụ ý rằng sự tiếp cận đến sức mạnh ý chí chứng tỏ là không thành, và một tình huống đã vượt ngoài tầm kiểm soát. Nếu người này không tìm được một cách tiếp cận khác đến những khó khăn thì người ấy sẽ đối mặt với thảm kịch. Chỉ riêng sức mạnh ý chí không thể lúc nào cũng chống đỡ chúng ta. Giống như Oedius chúng ta đôi lúc phải học cách giao phó cho thần linh vậy.
.
Sách được dịch và chia sẻ bởi Pansy88. Khi trích dẫn bài dịch này qua nguồn khác xin vui lòng liên hệ qua email: pansy882004@gmail.com
Trả lời