Witches Tarot – Cảm nhận

• Tác giả: Mark Evans & Ellen Dugan 
• Năm phát hành: 2012
• Nhà xuất bản: Llewellyn Publications
• Reviewer: Eeviee
• Dịch: Magic Knight (Saigon Mystic House)

The Witches Tarot là một bộ Tarot có hình ảnh cuốn hút với điểm nhấn là các biểu tượng Pagan tự nhiên theo cấu trúc của Tarot truyền thống. Được sáng tác bởi tác giả của Witch và Llewellyn, Ellen Dugan (cũng là tác giả của cuốn sách hướng dẫn cùng tên) và minh họa bởi Mark Evans. Bộ bài gồm 78 lá được phát hành bởi NXB Llewellyn năm 2012.

Bài đánh giá của Eeviee

Khi tôi lần đầu tiên nhìn thấy những hình ảnh từ Major Arcana trên website của The Withches Tarot, tôi nghĩ mình đã thực sự bị lôi cuốn! Về tổng thể đây là một bộ bài đẹp, tuy vẫn chưa thật sự hoàn toàn đáp ứng hoặc vượt quá mong đợi của tôi. Có lẽ sự kì vọng của tôi quá cao, muốn bộ Tarot này phải chứa đựng nhiều điều huyền bí mang yếu tố Pagan hơn. Tuy nhiên, khi đã thông suốt cuốn sách hướng dẫn đi kèm, tôi mới thật sự đánh giá cao bộ bài này vì chính những gì mà nó đem lại hơn là muốn nó phải giống như những gì tôi mong đợi.

Tôi đã từng nghĩ rằng Witches Tarot sẽ không thật sự đi theo phong cách Rider Waite Smith (RWS) truyền thống, mà sẽ huyền bí hơn và có nhiều hình mẫu ký hiệu hơn RWS. Tuy vậy, lời tuyên bố hình vẽ của bộ bài có “những biểu tượng Pagan dễ nhận biệt ngay lập tức” có vẻ hơi quá vì hầu hết chúng không phải là biểu tượng Pagan cụ thể. Theo như ý nghĩa của Pagan Symbolism, Dugan và Evans tập trung nhiều hơn vào cây cối và thi thoảng là những con vật xuyên suốt bộ bài. Các loài thực vật được sử dụng đa dạng hơn tiêu chuẩn của RWS truyền thống vốn thường chỉ có hoa hồng, hoa huệ và các loài thực vật chung chung. Các tác giả đã chú trọng sử dụng những loại cây cối/thảo mộc/hoa và đá cho Witches để biểu tượng hóa hay nhấn mạnh ý nghĩa của mỗi lá bài. Trong một số lá, Dugan và Evans sử dụng động vật/chim chóc/những linh vật huyền thoại để mang lại màu sắc mới hoặc để bổ sung thêm cho các chi tiết RWS, nhưng đồng thời vẫn dựa theo giáo lý Pagan.

Sự thay đổi rõ rệt nhất trong Witches so với phong cách của RWS nằm ở cách đặt tên trong Major Arcana: V – The Hierophant được đổi thành The High Priest (một số bộ theo phong cách Marseille cũng lấy tên này), X – The Wheel of Fortune trở thành The Wheel of the Year, XV – The Devil được đổi thành The Shadow Side, và XX – Judgment được chuyển thành Karma. The High Pries/Hierophant thực sự không khác nhau nhiều, nhưng theo quan điểm cá nhân, tôi thích đặt là Hierophant hơn. The Wheel of Fortune/the Year lại khá chệch nhau về nghĩa, trong khi Fortune dùng để biểu thị cơ hội hay sự may mắn, thì the Year chỉ về sự kiện mang tính chu kỳ và có thể dự đoán được. Tôi không hoàn hoàn chắc chắn về việc đổi tên lá bài này, tuy nhiên điều này lại phổ biến trong những bộ bài mang chủ đề Pagan. Về lá the Devil/Shadow Side, tôi lại thấy sự thay đổi này hiệu quả, vì the Devil là biểu trưng thuần túy của Thiên Chúa Giáo, chắc chắn sẽ gây khó hiểu hoặc thậm chí gây sợ hãi cho người xem. Tôi cũng thích cách điều chỉnh của Dugan từ Justice sang Karma, vì cả hai đều có ý nghĩa tương đương nhau, nhưng Justice đối với tôi có chút gì đó gia trưởng và hàm ý Kitô Giáo. Dugan cũng đã đề cập đến một đoạn viết trên Llewellyn (‘Mỗi lá bài kể về một câu chuyện: Câu Chuyện Ẩn Sau các Lá Bài của Witches Tarot’ bởi Ellen Dugan) rằng XIX – The Sun miêu tả con trai của mình, Kraig, là một đứa trẻ.

Những lá the Cups mang một số đặc trưng về những nàng tiên cá. Các nàng tiên cá được phác họa là người phụ nữ xinh đẹp, để ngực trần nhưng được vẽ một cách trang nhã. Dugan đính các vỏ sò lên các cốc bạc, và chúng trở thành vât trang trí xuyên suốt bộ này. Hình ảnh cá heo và sao biển cũng xuất hiện khá nhiều trong các lá bài. Hầu hết mỗi nhân vật trong bộ ẩn phụ này đều được khoác lên màu xanh với phông nền liên quan đến nước như ao, hồ, sông, suối, thác nước và đại dương. Trong bài viết của mình ‘Mỗi lá bài kể về một câu chuyện…’, Dugan đề cập đến chồng của cô ấy là người đàn ông xuất hiện trong the King of Cups, và the Knight of Cups là cậu con trai Kraig, Kyle và Erin trong lá the 6 of Cups khi chúng còn nhỏ, và the 3 và 9 of Cups phác họa những thành viên khác trong gia đình của cô.

Những lá the Swords thể hiện các nàng tiên trong các lá the 2, 3, 5 và Queen of Swords. Các nàng tiên không được vẽ chi tiết và nổi bật lắm, và có lẽ là thiếu chân thực nhất trong bộ bài. Ngoài ra, những nhân vật này được trình bày bằng những chất màu đơn điệu với các hình thù khác nhau điểm thêm nét tỏa sáng và rực rỡ. Những nàng tiên này không hoàn toàn là các nữ thần gió của thuộc tính Khí. Chim chóc xuất hiện cũng khá thường xuyên. Lá the Ace, Page, Knight và King gắn liền với diều hâu, lá the 4 và 7 of Cups sử dụng lông công, lá the 5 và 6 of Cups điểm thêm những con chuồn chuồn, là the 10 of Cups là một con cú đang đậu, và the Queen có các chú chim đang hót ríu rít trên ngai vàng và những con chim giẻ cùi bay xung quanh. Phông nền của bộ the Swords sử dụng núi và các ngọn đồi, thi thoảng là các cánh đồng cằn cỗi. Những ngọn núi thường đại diện cho thuộc tính Khí, làm gợi đến biểu tượng của Giả Kim Thuật! Lá the 5 of Swords là một trong những khác biệt lớn nhất đối với RWS truyền thống: 5 thanh kiếm bay vút lên, xoay quanh, trỏ vào một con chuồn chuồn, trong khi đó các nàng tiên đang di chuyển qua. Trong bài viết ‘Mỗi lá bài kể về một câu truyện…’, Dugan cho nhắc đến the Knight of Swords là hình ảnh cậu con trai của cô, Kyle, và the Queen of Swords chính là cô con gái Erin.

Những lá Wands của Dugan đều mang hình ảnh “một dải ruy băng đỏ quấn quanh một nhánh táo gai đang nở hoa”. Dugan đã chọn cây này do nó gắn liền với thuộc tính Lửa, nhưng cũng kết hợp với tiên (của Khí/bộ the Swords). Một số loài Rồng cũng được đưa vào (Rồng thường gắn liền với thuộc tính Tinh thần) nhưng không phải là Rồng Lửa, thường tượng trưng cho thuộc tính Lửa. Đặc biệt nhất trong lá the 5 of Wands, một con rồng thể hiện cả 5 thuộc tính (màu xanh cho Nước, màu xanh lá cho Đất, màu vàng cho Khí, màu đỏ cho Lửa, và màu tím cho Tinh thần). Những con rồng khác được đặt trong các lá the 6, 9, 10, Knight và King of Wands. Ngoài rồng, Dugan còn sử dụng khá phổ biến các con mèo lông vàng/cam (xem trong lá the 2, 4, Page, Queen và King of Wands), để kết hợp với Lửa. Mọi nhân vật trong bộ này đều mặc trang phục màu đỏ và vàng. Lưu ý là the 6 of Wands có thể dễ nhầm lẫn với lá the Knight of Wands vì cả hai đều có hình ảnh người đàn ông cưỡi trên lưng một con ngựa đen. Đối với bộ mang thuộc tính Lửa, phông nền lại khá lạ với nhiều màu sắc xanh. Trong bài viết của Dugan, cô diễn giải về một người cháu có thể là lá the Page of Wands.

Trong các lá Pentacles, tất cả trừ một lá (the 3 of Pentacles) được vẽ với tông màu vàng. Điều này đặc biệt gây khó chịu cho tôi, vì theo hầu hết truyền thống Pagan và Wiccan, Pentacle luôn luôn là màu bạc, màu gắn liền với Nữ thần cai quản Trái Đất và Mặt Trăng, tương ứng với thuộc tính Đất và Nước. Vàng là biểu tượng của Nam thần, thể hiện cho Mặt Trời, nắm giữ thuộc tính Khí và Lửa. Cần lưu ý rằng những lá Pentacles màu vàng này theo truyền thống thể hiện khía cạnh tiền bạc vật chất của bộ bài. Không có thần lùn hay linh vật huyền thoại nào khác được trình bày ở đây, sẽ là điều lạ khi so sánh với những bộ ẩn phụ khác. Thay vào đó, Dugan sử dụng một cách đa dạng các con vật quen thuộc (có lẽ chúng quen thuộc với thuộc tính Đất hơn). Một con mèo trong lá the 3 of Pentacles, một con quạ trong lá the 8, một con chim ưng trong lá the 9 và một con chó trong lá the 10 và Queen of Pentacles; the Page được vẽ thêm một con hươu cái chân trắng và the Knight là một con nai. Cảnh vật được phác họa trong bộ Pentacles mang tính đa dạng bậc nhất trong toàn bộ Minor Arcana, với cây cối xanh tốt, các tòa nhà, kiến trúc đồ sộ. The 5 of Pentacle cũng là một khác biệt nữa so với RWS truyền thống: một thân cây chết, treo lủng lẳng một đồng tiền (pentacle) vàng, do bộ Pentacles và thuộc tính Đất đi cùng với mùa Đông. Tuy nhiên, trong bộ Cups, lại không có chi tiết nào thể hiện về mùa Thu. Mùa Xuân và Hè có thể khó nhận biết do chúng khá giống nhau (vì Dugan sử dụng hoa và cây xanh xuyên suốt bộ bài). Nhưng tại sao lại bao gồm ¾ mùa mà không phải hoàn toàn là 4? Cuối cùng, cần phải lưu ý thêm rằng Dugan đã đưa hình mẫu chính bản thân mình vào trong lá the 9 of Pentacles. Điều này gây cảm giác lạ lẫm lúc đầu, nhưng giờ đây tôi đã được giác ngộ từ những người bạn đam mê Tarot rằng đó không là trường hợp hiếm hoi. Đối với những người đọc sách của Dugan, điều này có thể gây đôi chút phân tâm (hoặc cũng có thể không). Ý nghĩa của chính lá bài cá nhân cô ấy: “hạnh phúc, tự tin và tự lập […] khả năng được cải thiện […] sự thành công và thịnh vượng”.

Có rất nhiều hình ảnh được vẽ bằng máy tính. Cá nhân tôi thích và đánh giá cao phong cách của các tác phẩm nghệ thuật này. Mark Evans đã tạo ra vô số tuyệt tác ở đây. Nhân vật và các lá bài đều được phác họa một cách tuyệt vời khi phần lớn Major Arcana đều đáng chú ý. Điều mà bộ bài thực sự thiếu sót chính là sự thống nhất, nhưng có lẽ sẽ không ảnh hưởng nhiều đến người đọc. Một số chi tiết trong lá bài được làm rất giống tranh hoạt họa, trong khi đó số khác lại giống như những bức tranh chưa được chỉnh sửa. Tôi sẽ yêu thích bộ bài nhiều hơn nếu Evans phác họa nhân vật theo một phong cách thống nhất xuyên suốt bộ bài.

Một điểm cộng cho bộ bài đối với cá nhân tôi là mặt sau của nó. Chính giữa là biểu tượng Pagan về Bộ Ba Nữ Thần (Maiden, Mother và Crone) tương ứng với Trăng Khuyết, Trăng Tròn và Trăng Tàn. Nhưng hơi thất vọng là mặt sau lá bài không được thiết kế để xem ngược. Nửa phần trên của lá bài là những vì sao tỏa ánh sáng hồng tím, và nửa phần dưới là những ngôi sao màu xanh hoa cà. Tôi nhận thấy đây thật sự là một trong những mặt sau bài Tarot tuyệt nhất mà tôi đã từng xem.

Bộ bài được in theo chuẩn của NXB Llewellyn với một hộp lớn trang trí bên ngoài, bên trong có một cuốn sách hướng dẫn đi kèm và một hộp trắng nhỏ bao gồm 78 lá bài được bọc seal kín.

Sách hướng dẫn đi kèm của Dugan cũng như hầu hết các sách tiêu chuẩn kèm theo bộ bài khác. Tuy nhiên vẫn có một số ngoại lệ thú vị. Dưới phần tiêu đề “Giới thiệu” là kinh nghiệm cá nhân của Dugan về Tarot, những thông tin lướt nhanh về các kỹ năng sử dụng Tarot cơ bản, và một số lời khuyên về đọc bài cho chính bạn và những người khác. Trong phần tiêu đề “The Major Arcana”, Dugan giới thiệu sơ lược về bộ ẩn chính này trước khi đi vào ý nghĩa của từng lá bài: về hình ảnh mỗi lá vài, giải thích ý nghĩa của nó, và sau đó đưa ra những từ khóa, các hiệp hội chiêm tinh và hội Deity và từ khóa ngược. Cũng tương tự như thế cho các bộ ẩn phụ Minor Arcana, nhưng hội Deity và Chiêm tính không được đề cập đến trong những bộ phụ này.

Nhìn chung, tuy có một số điểm không như mong đợi, tôi đánh giá cao bộ Tarot này rất nhiều về những gì nó thể hiện. Nếu bạn theo trường phái phù thủy hay Pagan, thì Witches chính là lựa chọn cho bạn, với những hình ảnh đầy cuốn hút tuy vẫn giữ lại những chi tiết biểu tượng theo tiêu chuẩn RWS. Cá nhân tôi nghĩ, đây là một bộ bài thích hợp hơn cho người mới bắt đầu nhập môn Tarot vì nó chưa có nhiều điều thật sự mới mẻ cho những ai muốn đạt được khả năng chiêm nghiệm cao hơn trong thế giới Tarot tìm hiểu. Đối với những ai yêu thích Witches, Wiccans, hay Pagan, bất kể kinh nghiệm Tarot của bạn thế nào, thì đây vẫn sẽ là một sự bổ sung đáng chú ý vào bộ sưu tập Tarot của bạn.